خواص عسل طبیعی در زندگی روزمره ما

همه عسل‌ها با هم برابر نیستند و انواع مختلفی دارند البته به این معنا نیست که همه عسل‌ها از مکان‌های مختلفی می‌آیند، اما برچسب‌هایی که نشان می‌دهند عسل طبیعی، خالص یا خام است می‌تواند نشان دهنده این باشد که عسل از کدام نوع است. تا به حال شده روی شیشه های عسل به «عسل طبیعی»، «عسل خالص»، «عسل خام» نگاه کنید و توجه‌تان را جلب کند؟

حتی برخی از شما سوالات بسیار زیادی دارید و شاید تصمیم گیری برایتان سخت باشد که کدام نوع عسل مناسب است، در این مقاله انواع عسل و خواص آن ها را معرفی کرده‌ایم.

عسل خام معمولاً خالص و طبیعی است، اما عسل های خالص و طبیعی همیشه خام نیستند.اصطلاح طبیعی به این معناست که عسلی که می‌خرید شامل هیچ رنگ اضافه، طعم مصنوعی یا ماده مصنوعی نیست، اما فرآوری شده است.

عسل خالص، هیچ ماده اضافی مانند شکر، شربت ذرت، یا طعم دهنده مصنوعی یا طبیعی اضافه نشده است. عسل خالص همچنین می تواند شبدر، بوته، مانوکا یا عسل پوهوتاکوا باشد، بسته به اینکه زنبورها شهد خود را از کجا آورده اند. سردرگمی زمانی شروع می شود که عسل خالص به عنوان حاوی گرده و آنزیم های فعال فروخته می شود، که ممکن است به خوبی انجام شود. اما عسل خالص، عسل خام و بدون فیلتر نیست، مگر اینکه به طور قطعی روی برچسب آن قید شده باشد.

خواص عسل طبیعی

یک قاشق غذاخوری عسل حاوی 64 کالری و 17.2 گرم قند بوده و فاقد فیبر، چربی یا پروتئین است. pH عسل طبیعی کمی اسیدی است (بین 3.5 تا 5.5). تحقیقات نشان می‌دهند این اسیدیته در جلوگیری از رشد باکتری‌ها موثر است.

برخی از ویتامین‌های موجود در عسل طبیعی عبارتند از: آسکوربیک اسید (ویتامین C)، پانتوتنیک اسید (ویتامین B5)، نیاسین (ویتامین B3) و ریبوفلاوین (ویتامین B2). مواد معدنی مانند کلسیم، مس، آهن، منیزیم، منگنز، فسفر، پتاسیم و روی نیز در عسل طبیعی وجود دارد. البته باید به این نکته توجه داشت که خواص عسل طبیعی به طور دقیق به گیاهانی بستگی دارد که زنبورها از آن‌ها برای ساخت عسل استفاده کرده‌اند.

نکته بسیار جالبی درباره خواص عسل طبیعی و نگهداری از این ماده وجود دارد؛ اگر عسل در ظرف دربسته عایق هوا نگهداری شود، تاریخ انقضا ندارد و فاسد نخواهد شد.

انواع عسل طبیعی

حدود 320 نوع عسل طبیعی در دنیا وجود دارد که از نظر رنگ، بو و طعم متفاوت هستند. با اینکه اولین مرحله تولید همه عسل‌ها کندو است، اما عسل‌های موجود در بازار باهم متفاوتند. در مجموع، عسل‌ها به دو دسته تقسیم می‌شوند:

خام: عسل خام مستقیم از کندو به دست می‌آید. عسل خام کم‌ترین میزان فرآوری را داشته و دارای بیش‌ترین مقدار آنتی اکسیدان است. خوردن عسل خام بی‌خطر است. البته کودکان زیر یک سال، کلاً نباید هیچ نوع عسلی مصرف کنند.

پاستوریزه: عسل پاستوریزه برای رفع عیوب و بهبود ماندگاری آن، فرآوری شده است. طی این فرآیند خواص عسل طبیعی تغییر چندانی نمی‌کنند، پاستوریزاسیون برای حذف عوامل میکروبی و اسپور قارچ‌ها انجام می‌شود. البته عسل پاستوریزه ممکن است با شربت ذرت یا شیرین‌کننده‌های دیگر مخلوط شده باشد.

شکرک زدن عسل طبیعی

عسل خام ممکن است پس از چند ماه نگهداری متبلور شود. این به معنای آن است که عسل بافتی دانه‌دار پیدا می‌کند یا اصطلاحاً شکرک می‌زند. خوردن عسل متبلور بی‌خطر است. همچنین شکرک زدن عسل خام، در طعم و خواص عسل تغییری ایجاد نمی‌کند.

برطرف کردن شکرک، بدون از دست رفتن خواص عسل طبیعی

اگر عسلی که در خانه دارید سفت شده است و می‌خواهید آن را دوباره روان کنید، از روش حرارت‌دادن ملایم استفاده کنید:

• یک قابلمه آب را بجوشانید و آن را از روی حرارت بردارید.
• ظرف عسل را در آب داغ قرار دهید (عسل طبیعی باید درون ظرف شیشه‌ای نشکن باشد). برای جلوگیری از آلوده‌شدن ظرف عسل، اجازه ندهید آب به بالای ظرف برسد.
• بعد از چند دقیقه، ظرف عسل را بردارید. اگر هنوز جامد یا متبلور است، این کار را تکرار کنید.
• عسل خام را در مایکروویو یا مستقیم در آب در حال جوشیدن یا روی شعله اجاق قرار ندهید، زیرا ممکن است برخی مواد مغذی آن از بین برود.

چرا برخی از عسل‌ها روشن و برخی دیگر تیره هستند؟

روشن یا تیره‌بودن عسل به این بستگی دارد که زنبورهای سازنده آن، شهد را از چه گیاهی گرفته‌اند. برای مثال، گندم سیاه (گیاهی از دسته شبه‌غلات)، عسل تیره می‌دهد. از نظر تغذیه‌ای، شواهدی درباره خواص عسل تیره و روشن وجود دارد که نشان می‌دهد عسل‌های تیره‌تر نسبت به عسل‌های رنگ روشن، آب کمتر و آنتی اکسیدان بیشتری دارند. میزان شیرینی طعم عسل طبیعی، بسته به منبع گل می‌تواند متغیر باشد.

ایمنی و عوارض جانبی عسل طبیعی

استفاده از عسل طبیعی به عنوان یک شیرین‌کننده طبیعی، از بین برنده سرفه و محصولی موضعی برای زخم‌ها و جراحت‌های جزئی، بی‌خطر است.

هرگز به نوزاد عسل طبیعی ندهید!

از دادن عسل، حتی مقدار خیلی کم، به نوزادان و کودکان زیر یک سال خودداری کنید. عسل طبیعی می‌تواند باعث یک بیماری نادر و جدی در دستگاه گوارش (بوتولیسم نوزادان) شود. این بیماری در اثر قرارگرفتن در معرض اسپور یا هاگ کلستریدیوم بوتولینوم (یک نوع باکتری غیر هوازی) ایجاد می‌شود. باکتری‌های حاصل از اسپور در روده نوزاد رشد کرده و تکثیر می‌شوند و سم خطرناکی تولید می‌کنند.