همه عسلها با هم برابر نیستند و انواع مختلفی دارند البته به این معنا نیست که همه عسلها از مکانهای مختلفی میآیند، اما برچسبهایی که نشان میدهند عسل طبیعی، خالص یا خام است میتواند نشان دهنده این باشد که عسل از کدام نوع است. تا به حال شده روی شیشه های عسل به «عسل طبیعی»، «عسل خالص»، «عسل خام» نگاه کنید و توجهتان را جلب کند؟
حتی برخی از شما سوالات بسیار زیادی دارید و شاید تصمیم گیری برایتان سخت باشد که کدام نوع عسل مناسب است، در این مقاله انواع عسل و خواص آن ها را معرفی کردهایم.
عسل خام معمولاً خالص و طبیعی است، اما عسل های خالص و طبیعی همیشه خام نیستند.اصطلاح طبیعی به این معناست که عسلی که میخرید شامل هیچ رنگ اضافه، طعم مصنوعی یا ماده مصنوعی نیست، اما فرآوری شده است.
عسل خالص، هیچ ماده اضافی مانند شکر، شربت ذرت، یا طعم دهنده مصنوعی یا طبیعی اضافه نشده است. عسل خالص همچنین می تواند شبدر، بوته، مانوکا یا عسل پوهوتاکوا باشد، بسته به اینکه زنبورها شهد خود را از کجا آورده اند. سردرگمی زمانی شروع می شود که عسل خالص به عنوان حاوی گرده و آنزیم های فعال فروخته می شود، که ممکن است به خوبی انجام شود. اما عسل خالص، عسل خام و بدون فیلتر نیست، مگر اینکه به طور قطعی روی برچسب آن قید شده باشد.
خواص عسل طبیعی
یک قاشق غذاخوری عسل حاوی 64 کالری و 17.2 گرم قند بوده و فاقد فیبر، چربی یا پروتئین است. pH عسل طبیعی کمی اسیدی است (بین 3.5 تا 5.5). تحقیقات نشان میدهند این اسیدیته در جلوگیری از رشد باکتریها موثر است.
برخی از ویتامینهای موجود در عسل طبیعی عبارتند از: آسکوربیک اسید (ویتامین C)، پانتوتنیک اسید (ویتامین B5)، نیاسین (ویتامین B3) و ریبوفلاوین (ویتامین B2). مواد معدنی مانند کلسیم، مس، آهن، منیزیم، منگنز، فسفر، پتاسیم و روی نیز در عسل طبیعی وجود دارد. البته باید به این نکته توجه داشت که خواص عسل طبیعی به طور دقیق به گیاهانی بستگی دارد که زنبورها از آنها برای ساخت عسل استفاده کردهاند.
نکته بسیار جالبی درباره خواص عسل طبیعی و نگهداری از این ماده وجود دارد؛ اگر عسل در ظرف دربسته عایق هوا نگهداری شود، تاریخ انقضا ندارد و فاسد نخواهد شد.
انواع عسل طبیعی
حدود 320 نوع عسل طبیعی در دنیا وجود دارد که از نظر رنگ، بو و طعم متفاوت هستند. با اینکه اولین مرحله تولید همه عسلها کندو است، اما عسلهای موجود در بازار باهم متفاوتند. در مجموع، عسلها به دو دسته تقسیم میشوند:
خام: عسل خام مستقیم از کندو به دست میآید. عسل خام کمترین میزان فرآوری را داشته و دارای بیشترین مقدار آنتی اکسیدان است. خوردن عسل خام بیخطر است. البته کودکان زیر یک سال، کلاً نباید هیچ نوع عسلی مصرف کنند.
پاستوریزه: عسل پاستوریزه برای رفع عیوب و بهبود ماندگاری آن، فرآوری شده است. طی این فرآیند خواص عسل طبیعی تغییر چندانی نمیکنند، پاستوریزاسیون برای حذف عوامل میکروبی و اسپور قارچها انجام میشود. البته عسل پاستوریزه ممکن است با شربت ذرت یا شیرینکنندههای دیگر مخلوط شده باشد.
شکرک زدن عسل طبیعی
عسل خام ممکن است پس از چند ماه نگهداری متبلور شود. این به معنای آن است که عسل بافتی دانهدار پیدا میکند یا اصطلاحاً شکرک میزند. خوردن عسل متبلور بیخطر است. همچنین شکرک زدن عسل خام، در طعم و خواص عسل تغییری ایجاد نمیکند.
برطرف کردن شکرک، بدون از دست رفتن خواص عسل طبیعی
اگر عسلی که در خانه دارید سفت شده است و میخواهید آن را دوباره روان کنید، از روش حرارتدادن ملایم استفاده کنید:
چرا برخی از عسلها روشن و برخی دیگر تیره هستند؟
روشن یا تیرهبودن عسل به این بستگی دارد که زنبورهای سازنده آن، شهد را از چه گیاهی گرفتهاند. برای مثال، گندم سیاه (گیاهی از دسته شبهغلات)، عسل تیره میدهد. از نظر تغذیهای، شواهدی درباره خواص عسل تیره و روشن وجود دارد که نشان میدهد عسلهای تیرهتر نسبت به عسلهای رنگ روشن، آب کمتر و آنتی اکسیدان بیشتری دارند. میزان شیرینی طعم عسل طبیعی، بسته به منبع گل میتواند متغیر باشد.
ایمنی و عوارض جانبی عسل طبیعی
استفاده از عسل طبیعی به عنوان یک شیرینکننده طبیعی، از بین برنده سرفه و محصولی موضعی برای زخمها و جراحتهای جزئی، بیخطر است.
هرگز به نوزاد عسل طبیعی ندهید!
از دادن عسل، حتی مقدار خیلی کم، به نوزادان و کودکان زیر یک سال خودداری کنید. عسل طبیعی میتواند باعث یک بیماری نادر و جدی در دستگاه گوارش (بوتولیسم نوزادان) شود. این بیماری در اثر قرارگرفتن در معرض اسپور یا هاگ کلستریدیوم بوتولینوم (یک نوع باکتری غیر هوازی) ایجاد میشود. باکتریهای حاصل از اسپور در روده نوزاد رشد کرده و تکثیر میشوند و سم خطرناکی تولید میکنند.
خیلی از شما از افزایش وزن خود رنج میبرید و به دنبال راهی برای کاهش وزن خود هستید حال اگر این راه راحت تر باشد به شما کمک زیادی در کاهش وزن میکند البته منظور ما این نیست که این تنها راه کاهش وزن است، نه تنها رژیم غذایی سالم بلکه ورزش هم میتواند بهترین گزینه ما برای کاهش وزن باشد.
یکی از بهترین موادغذایی موثر در کاهش وزن گنجاندن عسل در رژیم غذایی روزانه شماست. حال میتوانید عسل را با چای خود مخلوط کنید یا آن را به تنهایی بخورید و خیلی از افراد از آن به عنوان غلات و سایر غذاها استفاده می کنند. اماخب این تنها یکی از فواید عسل میباشد و عسل خواص درمانی بسیار زیادی دارد که در این مقاله ما شما را با اثرات بیشمار این ماده غذایی در درمان بیماری ها آشنا میکنیم.
خواص عسل برای سلامتی
علم مدرن در حال یافتن شواهدی برای تأیید بسیاری از کاربردهای قدیمی عسل است. در ادامه به برخی از آنها میپردازیم.
1) التیام زخمها و سوختگیها
استفاده موضعی از عسل طبیعی باعث بهبود زخم، به ویژه سوختگیها میشود. یک بررسی در سال 2015 نشان داد عسل ممکن است به بهبود سوختگی کمک کند. مطالعه دیگری در سال 2017 نشان داد نوعی پپتید موجود در عسل به نام دیفنسین-1، باعث بهبود زخم میشود.
شایان ذکر است بسیاری از محصولات آرایشی و بهداشتی مانند کرمهای صورت، دئودورانتها و شامپوها حاوی عسل در مقادیر گوناگون هستند.
2) جلوگیری از بازگشت اسید معده به مری و مشکلات گوارشی
عسل میتواند به جلوگیری از بازگشت اسید معده کمک کند. یک بررسی درباره اثرات عسل بر سلامتی در سال 2017 نشان داد عسل میتواند دیواره مری و معده را بپوشاند و جریان رو به بالای اسید معده و مواد غذایی هضمنشده را کاهش دهد. با این حال، این موضوع را تحقیقات بالینی تأیید و اثبات نکردهاند.
شواهد همچنین نشان میدهند عسل ممکن است به تسکین بیماریهای دستگاه گوارش مانند اسهال مرتبط با گاسترواِنتریت (عفونت و التهاب معده و روده) کمک کند. عسل همچنین میتواند بخشی از درمان رهیدراتاسیون خوراکی یا همان ORS (برطرف کردن کمآبی بدن از طریق خوراکی) باشد.
3) مبارزه با عفونت از مهمترین خواص عسل
یک بررسی در سال 2018 نشان داد عسل مانوکا میتواند باکتریها را از بین ببرد، زیرا حاوی موادی همچون پراکسید هیدروژن و پپتید دیفنسین-1 است. محققان به این نتیجه رسیدهاند که عسل مانوکا میتواند فعالیت ضد باکتریایی بیشتری نسبت به سایر انواع عسل داشته باشد. عسل مانوکا در استرالیا و نیوزیلند از شهد گلهای درختی به همین نام ساخته میشود.
مانوکا عسل خام نیست، اما یک نوع عسل تخصصی است! این عسل ضد باکتری و مقاوم نسبت به باکتری است؛ این نکته گویای این است که باکتریها قادر نیستند به اثرات ضد باکتریایی این نوع از عسل مقاوم شوند. گفته میشود عسل مانوکا در درمان بسیاری از مشکلات، از گلودرد گرفته تا پاکسازی لکههای روی پوست، مؤثر است.
4) رفع علائم سرماخوردگی و سرفه
یک مطالعه در سال 2012 نشان داد عسل در کاهش سرفه کودکان در طول شب از دارونما مؤثرتر است. در مطالعه دیگری قابلیت درمان سرفههای حاد در کودکان با استفاده از محلول شیر و عسل بررسی شد. نتایج نشان دادند استفاده از این ترکیب به اندازه محصولات بدون نسخه موجود در بازار، مؤثر بوده است.
برخی از مطالعات دیگر نشان میدهند عسل اکالیپتوس، عسل مرکبات و عسل لابیاته (عسل خانواده نعناعیان) میتوانند محصولاتی قابل اعتماد برای از بین بردن سرفه برای برخی از افرادی باشند که به عفونتهای تنفسی فوقانی و سرفههای حاد شبانه دچار هستند.
5) کاهش خطر بیماریهای قلبی-عروقی
مطالعات نشان میدهند آنتی اکسیدانهای موجود در عسل ممکن است با کاهش خطر بیماری قلبی مرتبط باشند.
طبق نتایج یک مطالعه، عسل ممکن است به کاهش فشار خون، بهبود سطح چربی خون، تنظیم ضربان قلب و جلوگیری از مرگ سلولهای سالم – یعنی همه عواملی که میتوانند عملکرد و سلامت قلب را بهبود بخشند – کمک کند.
چگونه از خواص عسل در رژیم غذایی خود بهره ببریم؟
با اینکه عسل مزیتهای فراوانی برای سلامتی دارد که سایر خوراکیهای قندی از آن بیبهره هستند، اما همچنان یک قند افزوده است و خوردن بیش از حد آن میتواند سلامتی را به خطر بیندازد. انجمن قلب آمریکا توصیه میکند:
خانمها روزانه بیش از 6 قاشق چایخوری قند افزوده (۱۰۰ کالری) مصرف نکنند.
آقایان روزانه بیش از 9 قاشق چایخوری قند افزوده (۱۵۰ کالری) مصرف نکنند.
این محدودیتها شامل تمام منابع قند افزوده در رژیم غذایی افراد میشود. بنابراین در مصرف عسل اعتدال را رعایت کنید و از حد مجاز عبور نکنید. همچنین میتوانید از عسل در سسها و چاشنیها یا به عنوان ماسک پوست استفاده کنید.
اگر میخواهید از عسل برای درمان (به صورت دارویی) استفاده کنید، ابتدا با پزشک خود صحبت کنید.
از تجربه خود بگویید
عسل چه نقشی در سلامتی شما میتواند داشته باشد؟ آیا عسل در کاهش رژیم شما تاثیر داشته است ؟